Planika

Planika je zimzelena biljka koja pripada porodici Ericaceae. Latinski naziv roda Arbutus znači šiblje dok ime vrste unedo dolazi od latinskog izraza "unum tantum edo“, odnosno "jedem samo jednu" što upućuje da treba biti umjeren pri konzumiranju njenih plodova. Poznato je da prezreli plod sadrži metil-alkohol koji izaziva opijenost pa otuda i poziv na oprez svim maginjo-ljupcima. Rod planike broji oko dvanaest vrsta koje se mogu naći širom Evrope, Sjeverne i Centralne Amerike. 

Stablo planike može da poraste između pet i deset metara i formira razgranatu krošnju. Nazubljeni listovi su na licu sjajni i tamnozeleni, dok je naličje bez sjaja i dosta svijetlije. Najzanimljiviji djelovi planike su njeni cvijetovi i plodovi. Cvijetovi su u obliku zvona, bijele ili svijetloroze nijanse, grupisani u grozdove. Zanimljivo je istaći da ova mediteranska biljka istovremeno stvara i plodove i cvijetove. Do ovoga dolazi jer je potrebna čitava godina dana da se iz cvijeta rodi plod, te se svake jeseni pored novih cvijetova rađaju i prošlogodišnji plodovi. Najčešće ih oprašuju pčele. 

Jagodoliki narančasto-crveni plodovi planike, u narodu poznate i kao maginje, olako privlače pažnju svojim izgledom i bojom. Slatko-kiselkasti, brašnjavi, mesnati i sočni plodovi su prekriveni bradavičastim izraslinama. Sitne i uzdužene sjemenke su smeđe boje. Razmnožava se sporo putem sjemena, kao i reznicama. 

Planika dobro podnosi sušu, niske temperature i prija joj velika izloženost suncu. 

Planika je i medonosna biljka koja daje kvalitetan, blago gorkast i žut med. Pored jestivih plodova koji su bogati vitaminom C, maginje se koriste i za pripremu marmelada i džemova kao i rakija, likera i vina. U Portugalu se od maginja pravi Medronho, slatki liker koji se smatra nacionalnim pićem. Listovi planike se mogu koristiti kao začin umjesto lovorike, ali i kao čaj. 

Naslovna fotografija: Unsplash/Héctor J. Rivas

Fotografija 1: Unsplash/Olivier Rouge